ΠΡΟΤΑΣΗ ΒΡΥΖΙΔΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΕΙ

Ο Πρόεδρος του ΤΕΙ Πειραιά τόλμησε να καταθέσει μια απόλυτα ρεαλιστική πρόταση για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης της χώρας, με στόχο τον εξορθολογισμό της, την άρση των στρεβλώσεων και των αδικιών και την επένδυση στο μέλλον των επόμενων γεννεών. Θέλω να πιστεύω ότι "το μοντέλλο" που εισηγείται ο Λάζαρος Βρυζίδης θα γίνει αποδεκτό όχι μόνο από τη σύνοδο των Προέδρων ΤΕΙ αλλά και από το σύνολο της Ακαδημαϊκής Κοινότητας και από την Πολιτική Ηγεσία.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε πρωτόγνωρες προκλήσεις. Η οικονομική κρίση ανέδειξε πολλές αδυναμίες και μάλιστα με οδυνηρό τρόπο. Το εύρος των προβλημάτων επιτάσσει συντεταγμένες και μακροπρόθεσμα δημιουργικές λύσεις. Η αλλαγή δεν είναι απλώς επιλογή, είναι υποχρέωση όλων μας απέναντι στη χώρα και στις μελλοντικές γενιές. Μικροπολιτική και συντεχνίες δεν μπορούν πλέον να αποτελούν κριτήριο για την ανάπτυξη της Ανώτατης Παιδείας.

Στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης τις τελευταίες δεκαετίες επικρατεί μια άναρχη χωροταξική κατανομή Ιδρυμάτων, Τμημάτων και Σχολών. Σήμερα στην Ανώτατη Εκπαίδευση λειτουργούν 24 Πανεπιστήμια σε 36 διαφορετικές πόλεις και 16 ΤΕΙ σε 40 πόλεις και κωμοπόλεις. Συνολικά υπάρχουν 226 Τμήματα Πανεπιστημίων και 213 Τμήματα ΤΕΙ.

Από το έτος 1999 έως το έτος 2009 ιδρύθηκαν 100 νέα Τμήματα σε ΑΕΙ στα πλαίσια του ΕΠΕΑΕΚ, πολλά από τα οποία δεν έχουν σαφές γνωστικό αντικείμενο.

Λειτουργούν δεκάδες όμοιες Σχολές ή Τμήματα. Υπάρχουν

22 Παιδαγωγικά Τμήματα, 32 Σχολές Πληροφορικής, 14 Γεωπονίας, 14 Θεάτρου, 21 Σχολές Αρχιτεκτονικής, 36 Οικονομικά Τμήματα και 50 Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σε πολλά Ιδρύματα λειτουργούν Τμήματα με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο.

Η αναδιοργάνωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και ο εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας είναι επιτακτική ανάγκη. Οι ακαδημαϊκές συνθήκες είναι ώριμες σήμερα για μία νέα Ανώτατη Εκπαίδευση ανεξάρτητα αν αυτό επιτάσσει και η οικονομική συγκυρία.

Στην παράγραφο 6 του άρθρου 7 του Ν. 4009/2011 όπως αυτό ισχύει σήμερα αναφέρονται οι παρακάτω λόγοι και τα κριτήρια με τα οποία μπορούν να συγχωνεύονται, κατατέμνονται, μετονομάζονται, καταργούνται ΑΕΙ ή να ιδρύονται ΑΕΙ, να μεταβάλλουν την έδρα τους ή να μετονομάζονται και να καταργούνται Σχολές και Τμήματα:

α) Όταν είναι αναγκαίο για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων κοινωνικών αναγκών για την ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης ή για την καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα που κρίνονται απαραίτητα για την οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας και δεν καλύπτονται με επάρκεια από τα ΑΕΙ ή τις Σχολές ή τα Τμήματα που λειτουργούν.

β) Όταν επιβάλλεται από το δυσανάλογα μεγάλο ή αντίστοιχο μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών ή αποφοίτων ανά καθηγητή σε ένα ΑΕΙ ή μια Σχολή ή ένα Τμήμα.

γ) Όταν η λειτουργία μεμονωμένων ΑΕΙ ή Σχολών ή Τμήματος δεν δικαιολογείται επιστημονικά και, αντιθέτως, δυσχεραίνει την έρευνα και τη διδασκαλία στα αντίστοιχα γνωστικά πεδία.

δ) Όταν είναι σύμφωνες με τις ανάγκες και τις δυνατότητες της εθνικής οικονομίας.

Η εφαρμογή του παραπάνω άρθρου για τις συγχωνεύσεις και γενικά για τον εξορθολογισμό της Ανώτατης Εκπαίδευσης δεν είναι μια απλή διαδικασία. Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα δεν είναι δημόσιες υπηρεσίες που μπορείς εύκολα να μεταφέρεις τις αρμοδιότητες και το προσωπικό σ΄ άλλους φορείς. Προκύπτουν σύνθετα θέματα ένταξης και κατανομής των φοιτητών και του εκπαιδευτικού προσωπικού, έναρξης και τρόπου λειτουργίας των νέων Ιδρυμάτων ή Τμημάτων, θέματα παλαιών και νέων πτυχιούχων κ.λπ.

Το σχέδιο Αθηνά, όπως ονομάστηκε από το Υπουργείο Παιδείας, θα πρέπει να εφαρμοστεί ενιαία χωρίς διαχωρισμούς και ξεχωριστή εφαρμογή στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ. Οι διατάξεις του άρθρου 7 του Ν.4009/2011 είναι ενιαίες χωρίς διακρίσεις μεταξύ Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, για το λόγο αυτό και η εφαρμογή τους θα πρέπει να είναι ενιαία.

Η εφαρμογή του παραπάνω άρθρου απαιτεί:

• Την καταγραφή των αναγκών της Περιφέρειας και της χώρας πράγμα, που, πιθανόν, θα οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα κάθε Περιφέρειας θα πρέπει να υπηρετεί, απαραίτητα, ένα ελάχιστο αριθμό γνωστικών αντικειμένων.

• Τη μείωση της εσωτερικής μετανάστευσης των φοιτητών από Περιφέρεια σε Περιφέρεια με τη λειτουργία προγραμμάτων διετούς φοίτησης που οι απόφοιτοι των προγραμμάτων αυτών θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν τις σπουδές τους για την απόκτηση τίτλου σπουδών πρώτου κύκλου.

• Την όσο ομαλότερη μετάβαση από το σημερινό καθεστώς στο νέο, με συνένωση δυνάμεων και απελευθέρωση δυναμικής υπαρχόντων Ιδρυμάτων.

Κάτω από τις παραπάνω προϋποθέσεις κάθε Περιφέρεια θα πρέπει να αποκτήσει το δικό της ισχυρό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, που μπορεί να συμβάλλει όχι μόνο στην ανάπτυξη της Περιφέρειας αλλά και της Χώρας. Ένα δηλαδή Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα με δυναμική και ικανό να προσφέρει εκπαιδευτικό, ερευνητικό και πολιτιστικό έργο, υψηλού επιπέδου, σε μια κοινωνία που αναζητά οράματα κι ελπίδα με ένταξη όλων των Πανεπιστημιακών Τμημάτων και των Τμημάτων ΤΕΙ σ’ αυτό.

Είναι θετικό να δοθεί μια μεταβατική περίοδος δύο (2) ετών για την ήπια προσαρμογή και ενοποίηση όλων των συναφών γνωστικών αντικειμένων στο νέο Ίδρυμα.

ΛΑΖΑΡΟΣ ΒΡΥΖΙΔΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ

Σημειώνω ότι η πρόταση αυτή δεν διαφέρει πολύ από την πρόταση που καταθέτω επίσημα από το 1996: ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 16 ΜΑΪΟΥ 1996

ούτε από τη διαχρονική θέση της Φιλελεύθερης Παράταξης:

ΘΕΣΗ ΔΑΠ-ΝΔΦΚ